貧女嘆 - Bần Nữ Thán

 

(1) Tạo Hóa Trớ Trêu

Kiếp phù thế, nhân sinh thấm thoắt,
V́ chữ bần, nên ngắt chữ duyên!
Ai làm số phận xui nên?
Há thua sắc thắm, há hèn màu tươi.
Con tạo hóa trêu ngươi chi tá?
Đem sắc, tài thu cả vào khuôn,
Hiên tây thấp thoáng trăng suông,
Gió vàng hiu hắt như tuôn mạch sầu.
Niềm tâm sự thấp cao mọi nỗi,

T́nh cảnh này biết nói cùng ai?
Chống tay ngồi ngẫm sự đời,
Bực ḿnh mà gửi mấy lời vân vân.

 

Thân Phận Đài Trang

Nghĩ ḿnh cũng dự phần son phấn,
Cũng dự phần ngọc trắng, gương trong,

Cũng môi son, cũng má hồng,
Cũng màu thi lễ cũng ḍng trâm anh.
Cũng chải chuốt màu thanh vẻ quư,
Cũng năo nùng trâm vẽ, hương xông,
Cũng hay nữ hạnh, nữ công,

Nữ ngôn cũng lịch, nữ dung cũng mầu.
Vẻ quyền quư phong lưu cũng thuộc,
Nết đoan trang, trinh thục cũng ưa,
Ở ăn nề nếp sau xưa,
Dám sai phận gái mà thưa phép nhà.

Việc canh cửi, tay đưa chân dận,
Đường dệt thêu bướm lượn óng đôi,
So xem quốc sắc, nữ tài,
Đă trong gia huấn, lại ngoài nam phong.
Khi nối gót kiếm, cung, kỵ, ngự,

Khi theo đ̣i kinh sử, tứ thư,
Khi lựa vận, lúc so tơ,
Khi bầu Lư Bạch, khi cờ Trương Ba.

 

Lụa Đào Trước Gió

Dẫu chẳng phải ngọc ngà kỳ dị,
Nhưng cũng trong ư nhị thanh tân,

Những mong vườn hạnh gặp tuần,
Gieo cầu đáng dịp, nhắc cân đương vừa.
Tuy chưa chắc cung phi hoàng hậu,
Th́ cũng rằng mệnh phụ, phu nhân,
Hoặc là tài tử, giai nhân,

Th́ công sửa túi nâng khăn cũng đành!
May mà gặp khoa danh, khoa giáp,
Cũng bỏ công đánh sáp soi gương,
Những công trang điểm sửa sang,
Dẫu treo thước ngọc, nhà vàng cũng nên!

Tưởng không nổi giận duyên, tủi phận,
Tưởng không điều nhạt phấn, phai son!
Một hai tính cuộc vuông tṛn,
Đào c̣n đương thắm, liễu c̣n đương tơ.
Ngẫm duyên phận, ai ngờ nên nỗi,

Nghĩ nguồn cơn, dở dói thêm càng,
V́ đâu nên nỗi dở dang?
Nói càng thêm giận, nghĩ càng thêm thương.

 

Tạo Hóa Bất Công

Con tạo hóa, đa đoan lắm nhẽ?
Cái tiện nghi chẳng xẻ cho cân.

Giàu th́ trọn vẹn mười phần,
Khó không cho một vài phân với người!

 

Nguyệt Lăo Trêu Người

Tay nguyệt lăo trêu ngươi chi mấy,
Cầm lấy dây giữ măi thế mà?
Giàu th́ nẩy mực đương vừa,

Khó th́ để măi trơ trơ sao đành. 

 

Hằng Nga Thiên Vị
Chị Hằng lại đành hanh chi mấy,
Quyết đang tay giữ măi khăng khăng,
Cầm cân chẳng nhắc cho bằng,
Giàu th́ nhắc đến, khó hằng chịu trơ!

 

Thế Gian Vô T́nh

Trách người thế mập mờ có một,
Bỏ vàng mười mà chuốc thau ba,
Trách thay người thế mập mờ,
Chơi non chẳng biết rằng là non thanh.
Trách người thế vô t́nh lắm lắm,

Cảnh thanh kỳ bỏ vắng chẳng chơi,
Trách thay người thế mà sai,
Chỉ tham bông thắm, nỡ hoài bông thơm.

 

Duyên Phận Hẩm Hiu

Tưởng thế sự ai làm nên nỗi,
Nghĩ càng thêm tức tối, trăm chiều,

Hay là số phận làm sao?
Xui ra duyên phận hẩm hiu thế mà!
Hay là kém da ngà mắt phượng,
Hóa cho nên bướm chán ong chê,
Hay là nắng chẳng thương huê,

Để rầu bông thắm, để xơ nhị vàng?
Hay là kém màu gương, nước tủy,
Hay là thua màu quư, vẻ thanh,
Hay là thua đẹp, thua xinh,
Thua son, thua phấn, thua t́nh, thua duyên.

 

Kiếp Bần Hàn

V́ một nỗi thua tiền, thua bạc,
Hóa cho nên thua sắc, thua tài,
So ra ai đă kém ai,
Kẻ kia tám lạng, kẻ này nửa cân.
Vốn đă biết cái thân kẻ khó,

Có dám đâu đánh đọ với giàu.
Rằng th́ mang tủi đeo sầu,
Nói càng ấp úng, nghĩ thêm ngại lời.
Xuân xanh kể đôi mươi có lẽ,
Quả mai c̣n ba bảy đường tơ.

Ḱa như đông bích lân gia,
Kẻ đà bốc phượng người đà mộng lan!
Cũng mang tiếng hồng nhan với thế,
Nỡ nào nên ruồng rẫy chẳng thương.
Bao nhiêu thêu dệt y thường,

V́ người ta sửa tư trang lấy chồng.
Cũng mang tiếng má hồng mặt phấn,
Luống năm năm chực phận pḥng không.
Há rằng hoa chẳng chiều ong,
Cho nên tủi phận thẹn hồng lắm thay!
Bắc thang đến cung mây mà hỏi,
Biết bao giờ phượng tới cành ngô?
Bao giờ bắc lại cầu Ô,
Mà cho ả Chức chàng Ngưu tới gần?