|
"Nhân sinh tự cổ
thùy vô tử
Lưu thủ đang tâm chiếu
hăn thanh..."
蘇軾
-
Tô Thức (Trung Hoa 1035-1101)
水調歌頭
Thủy Điệu Ca Đầu
(中秋)(Trung Thu)
明月幾時有 Minh nguyệt kỷ thời hữu?
把酒問青天 Bả tửu vấn thanh thiên
不知天上宮闕 Bất tri thiên thượng cung khuyết
今夕是何年 Kim tịch thị hà niên
我欲乘風歸去 Ngă dục thừa phong quy khứ
又恐瓊樓玉宇 Hựu khủng quỳnh lâu ngọc vũ
高處不勝寒 Cao xứ bất thắng hàn
起舞弄清影 Khởi vũ lộng thanh ảnh
何似在人間 Hà tự tại nhân gian?
轉朱閣 Chuyển chu các
低綺戶 Đê ỷ hộ
照無眠 Chiếu vô miên
不應有恨 Bất ưng hữu hận
何事長向別時圓 Hà sự trường hướng biệt thời viên?
人有悲歡離合 Nhân hữu bi, hoan, ly, hợp
月有陰晴圓闕 Nguyệt hữu âm, t́nh, viên, khuyết
此事古難全 Thử sự cổ nan toàn
但願人長久 Đán nguyện nhân trường cửu
千里共嬋娟 Thiên lư cộng thiền quyên...
|
Bến Ca Đầu
(Minh Tấn dịch)
(Trung Thu)
Trăng sáng có tự thuở nào?
Nhấc chung rượu hỏi trời cao xanh rằng
Trên kia có khuyết cung chăng
Đêm nay chẳng biết là đang năm nào
Ta muốn cưỡi gió về mau
Lầu quỳnh điện ngọc sợ vào chẳng hay
V́ cao lạnh buốt ḷng lay
Bóng trăng theo bước múa xoay chập chờn
Trần gian đâu khác ǵ hơn?
Chiếu quanh gác tía,
Trăng luồn lụa song
Ánh vàng trải khắp mênh mông
Chẳng v́ cừu hận bởi không xá ǵ
Cớ sao tỏ lúc biệt ly?
T́nh người tan, hợp, buồn, vui thường c̣n
T́nh trăng mờ, tỏ, khuyết, tṛn
Chuyện xưa nay chẳng chung đường khiến xuôi
Nguyện cho người sống muôn đời
Ngh́n trùng dặm bước bên người, người ơi… |
Chú thích: Năm
1079 vua Tống Thành Tông xuống chiếu biếm Tô Thức đi làm
Đoàn Luyện Phó Sứ tại Huỳnh Châu về vụ "Ô Đài Thi Án".
Tô Thức được người bạn là Mă Chính Khanh t́m cho ông một lô
đất rộng khoảng mười mẫu bỏ hoang trên sường đồi và được các
lăo nông thôn chỉ cách canh tác đến mùa Thu năm sau th́ quả
nhiên trúng mùa to. Cả nhà ăn mừng mời dân làng đến
chung vui cho đến khuya. Khi mọi người ra về và đă
ngủ, Tô Thức một ḿnh c̣n uống rượu và ngắm trăng Thu, nhớ
đến người em là Tô Triệt (Tô Tử Do) nên làm bài từ trên để thố lộ tâm
t́nh (Tô Thức và Tô Triệt là hai anh em rất thân từ nhỏ
chung sống và cùng nhau học hành chưa từng rời nhau một
bước...)
Đến mùa Đông công việc đồng áng ít
đi, họ bắt đầu xây mấy căn nhà bên cạnh đất canh tác và cũng cất
cho Tô Thức một thư pḥng. Hôm khánh thành thư pḥng th́
gặp trời đổ tuyết, Tô Thức cảm hứng lấy bút vẽ vào bốn bức tường
những cảnh tuyết đổ v́ vậy mà thư pḥng được mệnh danh là "Tuyết
Đường" cũng chính v́ vậy mà ông có cái tên lưu truyền măi về sau
là Tô Đông Pha... Minh Tấn |