"Thiên nhai địa giốc hữu tận thời

Nghi chỉ tương tư vô tận xứ..."

梁意娘 - Lương Ư Nương (Trung Hoa)

長相思                    Trường Tương Tư   花花葉葉落紛紛，Hoa hoa diệp diệp lạc phân phân, 盡日思君不見君。Tận nhật tư quân bất kiến quân. 腸欲斷兮腸欲斷，Trường dục đoạn hề trường dục đoạn, 淚珠痕上更添痕。Lệ châu ngân thượng cánh thiêm ngân. 我有一寸心，Ngă hữu nhất thốn tâm, 無人共我說。Vô nhân cộng ngă thuyết. 願風吹散雲，Nguyện phong xuy tán vân, 訴與天邊月。Tố dữ thiên biên nguyệt. 攜琴上高樓，Huề cầm thượng cao lâu, 樓高月花滿。Lâu cao nguyệt hoa măn. 相思未必終，Tương tư vị tất chung, 淚滴琴玄斷。Lệ trích cầm huyền đoạn. 人道湘江深，Nhân đạo Tương giang thâm, 未抵相思畔。Vị để tương tư bạn. 江深終有底，Giang thâm chung hữu để, 相思無邊岸。Tương tư vô biên ngạn. 君在湘江頭，Quân tại Tương giang đầu, 妾在湘江尾。Thiếp tại Tương giang vĩ. 相思不相見，Tương tư bất tương kiến, 同飲湘江水。Đồng ẩm Tương giang thuỷ. 夢魂飛不到，Mộng hồn phi bất đáo, 所欠唯一死。Sở khiếm duy nhất tử. 入我相思門，Nhập ngă tương tư môn, 知我相思苦。Tri ngă tương tư khổ. 長相思兮長相思，Trường tương tư hề, trường tương tư, 長相思兮無盡極。Trường tương tư hề, vô tận cực. 早知如此罫人心，Tảo tri như thử quải nhân tâm, 迴不當初莫相識。Hồi bất đương sơ mạc tương thức. 梁意娘 - Lương Ư Nương

Tương Tư Hoài (Minh Tấn dịch)   Hoa rơi lá rụng luống tơi bời Ḷng nhớ người ơi! chẳng thấy người Dạ muốn đứt từng, từng khúc ruột Lệ châu trào khoé mắt tuông rơi   Tôi có một tấc ḷng, Biết lấy ai phân tỏ! Nguyện nhờ gió xua mây, Mong được cùng trăng sáng.   Ôm đàn lên lầu cao, Lầu cao trăng phân giải. Tương tư khúc chưa cùng, Lệ nhỏ giây đàn đứt.   Người nói sông Tương sâu, Sao bằng ḷng nhung nhớ. Sông sâu nhưng có đáy, Ḷng nhớ không bến bờ.   Chàng ở đầu sông Tương, Thiếp ở cuối sông Tương. Nhớ nhau mà không thấy, Cùng uống nước sông Tương.   Mộng hồn bay không đến, Chỉ c̣n chết mà thôi! Bước vào cửa tương tư, Mới biết tương tư khổ…   Sao tương tư hoài… tương tư măi! Sao tương tư hoài… không bến tận! Nếu như sớm biết đau ḷng Thà xưa đừng gặp để không khổ sầu…   Minh Tấn

Ghi chú: Bài thơ này c̣n có điển tích gọi là Sông Tương...

Sông Tương là Tương Giang c̣n có tên gọi là Sông Tiêu Tương (Tiêu Tương Giang), thuộc huyện Ninh Lăng, tỉnh Hồ Nam…

Vào đời nhà Châu có chàng thư sinh tên là Lư Sanh yêu một nàng thiếu nữ tên là Lương Ư Nương, t́nh yêu của đôi trai gái này thật đậm đà thắm thiết nhưng v́ c̣n bận việc kinh sử nên chưa dám se duyên chỉ thắm, chờ khi thi đỗ xong chàng sẽ đem lễ vật đến rước nàng.  Nhưng sự việc xưa nay không theo ḷng người, trời cao hay xui cảnh chia ĺa, trớ trêu.  Giặc giă nổi lên, gió bụi khắp bốn phương trời thế là chàng Lư Sanh cùng chung số phận, chàng giă từ bút nghiên gia nhập vào đoàn quân viễn chinh để chuyển lên đến tận phía bắc sông Tương.  Ngày tiễn người yêu, nàng Lương Ư Nương ra bờ sông Tiêu Tương tiễn biệt.  Nỗi đau buồn của nàng không bút mực nào tả nổi.  Nhà nàng Lương Ư Nương ở bên bờ sông Tương thuộc mạn hạ lưu nên chiều chiều nàng hay ra bờ sông Tương nh́n về phía thượng lưu mà khóc.  Lúc hoàng hôn xuống để lại trên nền trời xanh một nét vàng nhạt, mặt nước sông Tương trở nên trắng bạc, những đàn chim rủ nhau về cội, những khóm trúc bên bờ sông rũ lá khiến nàng nhớ đến người yêu vô vàng.  Nàng lặng lẽ ngắm bóng nàng in trên sông và tưởng như người yêu của nàng cũng ở đầu sông nh́n về phía mạn hạ.  Ḍng sông Tương xuôi chảy, nàng đưa tay múc một bụm nước đưa lên miệng uống, nàng cảm giác ngọt ngào tưởng như người yêu nàng đă đưa những ân t́nh của chàng theo ḍng nước.  Nh́n ḍng nước chảy nàng cảm xúc đă tác thành một bài thơ tuyệt hảo mà lưu truyền đến ngàn sau.

Mối t́nh ly biệt của chàng Lư Sanh và nàng Lương Ư Nương rất đau khổ nhưng cao đẹp.  Về sau các nhà thơ thường lấy điển tích sông Tương của đôi trai gái Lư-Lương để nói lên mối t́nh chia cách… Minh Tấn