"Chư pháp thường bản lai

Thường tự tịch diệt tướng..."

SÁM HỐI SÁU CĂN

(Kinh Nhật Tụng)

Chí tâm sám hối:

Chúng con từ vô thủy kiếp đến nay...

Bỏ mất bản tâm, không biết chính đạo.

Rơi ba đường khổ, bởi sáu căn lầm;

Không sám lỗi trước, khó tránh lỗi sau.

NGHIỆP CĂN MẮT LÀ:

Nhân ác xem kỹ, nghiệp thiện coi khinh;

Lầm nhận hoa giả, quên ngắm trăng thật.

Yêu ghét nổi dậy, đẹp xấu tranh giành;

Chợt mắt dối sanh, mờ đường chánh kiến.

Trắng qua xanh lại, tía phải vàng sai;

Nh́n lệch các thứ, nào khác kẻ mù.

Gặp ngừơi sắc đẹp, liếc trộm nh́n ngang;

Loà mắt chưa sanh, bản lai diện mục;

Thấy ai giàu có, giương mắt măi nh́n;

Gặp kẻ bần cùng, lờ đi chẳng đoái.

Người dương chết choc, nước mắt ráo khô;

Thân quyến qua đời, đầm đ́a lệ máu.

Hoặc đến Tam Bảo, hoặc vào chùa chiền;

Gần tượng thấy kinh, mắt không thèm ngó.

Pḥng Tăng điện Phật, gặp gỡ gái trai;

Mắt liếc mày đưa, đam mê sắc dục.

Không ngại Hộ Pháp, chẳng sợ Long Thần;

Trố mắt ham vui, đầu chưa từng cúi.

Những tội như thế, vô lượng vô biên;

Đều từ mắt sanh, phải sa điạ ngục.

Trải hằng sa kiếp, mới được làm người;

Dù được làm người, lại bị mù chột.

NGHIỆP CĂN TAI LÀ:

Ghét nghe chánh pháp, thích lắng lời tà;

Mê mất gốc chơn, đuổi theo ngoại vọng.

Sáo đàn inh ỏi, bảo khúc long ngâm;

Văng vẳng mỏ chuông, coi như ếch nhái.

Câu ví bài vè, bổng nhiên để dạ;

Lời kinh câu kệ, không chút lắng tai.

Thoảng nghe khen hảo, khấp khởi mong cầu;

Biết rỏ lời lành, đâu từng ưng nhận.

Vài ba bạn rượu, năm bảy khách chơi;

Tán ngắn bàn dài, châu đầu nghe thích.

Hoặc gặp thầy bạn, dạy bảo đinh ninh;

Những điều hiếu trung, che tai bỏ mặc.

Hoặc nghe tiếng xuyến, bổng nẫy long dâm;

Nghe nửa câu kinh, liền như tai ngựa.

Những tội như thế, vô lượng vô biên;

Đầy ắp bụi trần, kể sao cho xiết.

Sau khi mạng chung, rơi ba đường ác;

Hết nghiệp thọ sanh, lại làm người điếc.

NGHIỆP CĂN MŨI LÀ:

Thường tham mùi lạ, trăm thứ ngạt ngào;

Chẳng thích chân hương, năm phần thanh tịnh.

Lan xông xạ ướp, chỉ thích t́m ṭi;

Giới định hương  huân, chưa từng để mũi.

Trầm đàn thiêu đốt, đặt trước phật đài;

Nghểnh cổ hít hơi, trộm hương phẩy khói.

Theo dơi hương trần, long thần chẳng nể;

Chỉ thích mùi sằng, trọn không chán mỏi.

Mắt đào má hạnh, lôi kéo chẳng ĺa;

Cây Giác Hoa Tâm, Xây đi không đoái.

Hoặc ra phố chợ, hoặc vào bếp sau;

Thấy bẩn thèm ăn, ưa nhơ kiếm nuốt.

Chẳng ngại tanh hôi, không kiên hành tỏi;

Mê măi không thôi, như lợn nằm ổ.

Hoặc chảy nước mũi, hoặc hỉ đàm vàng;

Bôi cột quẹt thềm, làm nhơ đất sạch.

Hoặc say nằm ngủ, điện phật pḥng tăng;

Hai mũi thở hơi, xông kinh nhơ tượng.

Ngửi sen thành trộm, nghe mùi thành dâm;

Không biết không hay, đều do nghiệp mũi.

Những tội như thế, vô lượng vô biên;

Sau khi mạng chung, đọa ba đường khổ.

Trải ngh́n muôn kiếp, mới được làm người;

Dù được làm người, quả báo bệnh mũi.

NGHIỆP CĂN LƯỠI LÀ:

Tham đủ mọi mùi, thích xét ngon dở;

Nếm hết các thứ, biết rơ béo gầy.

Sát hại sanh vật, nuôi dưỡng thân ḿnh;

Quay rán cá chim, nấu hầm cầm thú.

Thịt tanh béo miệng, hành tỏi ruột xông;

Ăn rồi nữa, nào thấy no lâu.

Hoặc đến đàn chay, cầu Thần lễ Phật;

Cố cam bụng đói, đợi lúc việc xong.

Sáng sớm ăn chay, cơm ít nước nhiều;

Giống hệt người đau, gắng nuốt thuốc cháo.

Mắt đầy mỡ thịt, cười nói hân hoan;

Rượu chuốt cơm mời, nóng thay nguội đổi.

Bày tiệc đăi khách, cưới gả cho con;

Giết hại chúng sanh, v́ ba tất lưỡi.

Nói dối bày điều, thêu dệt bịa thêm;

Hai lưỡi bỗng sanh, ác khẩu dấy khởi.

Chửi mắng tam bảo, nguyền rủa mẹ cha;

Khinh khi hiền thánh, lừa dối mọi người.

Chê bai người khác, che dấu lỗi minh;

Bàn luận cổ kim, khen chê nầy nọ.

Khoe khoang giàu có, lăng nhục người nghèo;

Xua đuổi tăng ni, chửi mắng tôi tớ.

Lời dèm thuốc độc, nói khéo tiếng đàn;

Tô vẽ điều sai, nói không thành có.

Oán hờn nóng lạnh, phỉ nhổ non sông;

Tán dóc tăng pḥng, ba hoa Phật điện.

Những tội như thế vô lượng vô biên;

Ví như cát bụi, đếm không thế cùng.

Sau khi mạng chung, vào ngục bạt thiệt;

Cày sắt kéo dài, nước đông rót măi.

Quả báo hết rồi, muôn kiếp mới sinh;

Dù được làm người, lại bị căm bặt.

NGIỆP CĂN THÂN LÀ:

Tinh cha huyết mẹ, chung hợp nên h́nh;

Năm tạng trăm hài, cùng nhau kết hợp.

Chấp cho là thật, quên mất pháp thân;

Sinh dâm, sát, trộm bèn thành ba nghiệp...

1) NGHIỆP SÁT SANH LÀ:

Luôn làm bạo ngược, chẳng khởi nhân từ;

Giết hại bốn loài, đâu biết một thể.

Lầm hại cố giết, tự làm dạy người;

Hoặc làm thầy bùa, đem về ếm đối.

Hoặc làm thuốc độc, để hại sanh linh;

Chỉ cốt hại người, không hề thương vật.

Hoặc đốt núi rừng, lấp cạn khe suối;

Buông chài bủa lưới, xuưt chó thả chim.

Thấy nghe tùy hỷ, niệm dấy tưởng làm;

Cử động vận hành, đều là tội lỗi.

2) NGHIỆP TRỘM CẮP LÀ:

Thấy tài bảo người, thầm khởi tâm tà;

Phá khóa cạy then, sờ bao ṃ túi.

Thấy của thường trụ, long dấy khởi tham;

Trộm của nhà chùa, không sợ thần giận.

Không những vàng ngọc, mới mắc tội to;

Ngọn cỏ cây kim, đều thành nghiệp trộm.

3) NGHIỆP TÀ DÂM LÀ:

Ḷng mê nhan sắc, mắt đắm phấn son;

Chẳng đoái liêm trinh, riêng sanh ḷng dục.

Hoặc nơi đất phật, chánh điện pḥng tăng;

Trai gái cùng nhau, đụng chạm đùa giỡn.

Tung hoa ném quả, đạp cẳng kề vai;

Khoét ngạch trèo tường, đều là dâm nghiệp.

Những tội như thế, vô lượng vô biên;

Đến lúc mệnh chung, đều vào địa ngục.

Gái nằm giường sắt, trai ôm cột đồng;

Muôn kiếp tái sinh, lại chịu tội báo.

NGHIỆP Ư CĂN LÀ:

Nghĩ vơ nghĩ vẫn, không lúc nào dừng;

Mắc mưu t́nh trần, kẹt tâm chấp tướng.

Như tằm kéo kén, càng buộn càng bền;

Như bướm lao đèn, tự thiêu tự đốt.

Hôn mê chẳng tỉnh, điên đảo dối sinh;

Năo loạn tâm thần, đều do ba độc...

1) TỘI KEO THAM LÀ:

Âm mưu ghen ghét, keo cú vét vơ;

Mười vốn ngàn lời, c̣n cho chưa đủ.

Cửa chứa tựa sông, long như hủ chảy;

Rót vào lại hết, nên nói chưa đầy.

Tiền mục, lúa hư, không cứu đói rét;

Lụa là chất đống, nào có giúp ai.

Được người mấy trăm, chưa cho là nhiều;

Mất ḿnh một đồng, tưởng như hao lớn.

Trên từ châu báu, dưới đến tơ gái;

Kho đụn chất đầy, chưa từng bố thí.

Bao nhiêu sự việc, ngày tính đêm lo;

khổ tứ lao thần, đều từ tham nghiệp.

2) TỘI  NÓNG GIẬN LÀ:

Do tham làm gốc, lửa giận tự thiêu;

Quắc mắt quát to, tiêu tan ḥa khi.

Không riêng người tục, cả đến thầy tu;

Kinh luận tranh giành, cùng nhau công kích.

Chê cả sư trưởng, nhiếc đến mẹ cha;

Cỏ nhẫn héo vàng, lửa độc rực cháy.

Buông lời hại vật, cất tiếng hại người;

Không nhớ từ bi, chẳng theo luật cấm.

Bàn thiền tợ thánh, trước cảnh như ngu;

Dầu ở cửa không, chưa thành vô ngă.

Như cây sanh lửa, lửa cháy đốt cây;

Những tội trên đây, đều do nghiệp giận.

3) TỘI NGU SI LÀ:

Căn tánh đần độn, ư thức tối tăm;

Chẳng hiểu tôn ti, không phân thiện ác.

Chặt cây hại mạng, giết gấu gảy tay;

Mắng phật chuốc ương, phun trời ướt mặt.

Quên ơn quên đức, bội nghĩa bội nhân;

Không tỉnh không xét, đều do si nghiệp.

Những tội như thế, rất nặng rất sâu;

Đến lúc mạng chung, rơi vào địa ngục.

Trải ngàn muôn kiếp, mới được thọ sanh;

Dù được thọ sanh, lại mắc ngu báo.

Nếu không sám hối, đâu được tiêu trừ;

Nay trước Phật đài, thảy đều sám hối.