"Giai nhân tự cổ như danh tướng

Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu..."

鄧陳琨 - Đặng Trần Côn (Việt Nam)

Chinh Phụ Ngâm Khúc - 征婦吟曲

亂時          Loạn Thời 天地風塵  Thiên địa phong trần 紅顏多屯  Hồng nhan đa truân 悠悠彼蒼兮  Du du bỉ thương hề 誰造因  Thuỳ tạo nhân 鼓鼙聲動長城月  Cổ bề thanh động Trường Thành nguyệt 烽火影照甘泉雲  Phong hỏa ảnh chiếu Cam Tuyền vân 九重按劍起當席  Cửu trùng án kiếm khởi đương tịch 半夜飛檄傳將軍  Bán dạ phi hịch truyền tướng quân 清平三百年天下  Thanh b́nh tam bách niên thiên hạ 從此戎衣屬武臣  Tùng thử nhung y thuộc vũ thần 使星天門催曉發  Sứ tinh thiên môn thôi hiểu phát 行人重法輕離別  Hành nhân trọng pháp khinh ly biệt 弓箭兮在腰  Cung tiễn hề tại yêu 妻孥兮別袂  Thê noa hề biệt khuyết 獵獵旌旗兮出塞愁  Liệp liệp tinh kỳ hề xuất tái sầu 喧喧簫鼓兮辭家怨  Huyên huyên tiêu cổ hề từ gia oán 有怨兮分攜  Hữu oán hề phân huề 有愁兮契闊  Hữu sầu hề khế khoát 良人二十吳門豪  Lương nhân nhị thập Ngô môn hào 投筆硯兮事弓刀  Đầu bút nghiên hề sự cung đao 直把連城獻明聖  Trực bả liên thành hiến minh thánh 願將尺劍斬天驕  Nguyện tương xích kiếm trảm thiên kiêu 丈夫千里志馬革  Trượng phu thiên lư chí mă cách  泰山一擲輕鴻毛  Thái Sơn nhất trịch khinh hồng mao 便辭閨閫從征戰  Tiện từ khuê khổn tùng chinh chiến 西風鳴鞭出渭橋  Tây phong minh tiên xuất Vị kiều   出征          Xuất Chinh 渭橋頭清水溝  Vị kiều đầu thanh thuỷ câu 清水邊青草途  Thanh thuỷ biên thanh thảo đồ 送君處兮心悠悠  Tống quân xứ hề tâm du du 君登途兮妾恨不如駒  Quân đăng đồ hề thiếp hận bất như câu 君臨流兮妾恨不如舟  Quân lâm lưu hề thiếp hận bất như chu 清清有流水  Thanh thanh hữu lưu thuỷ 不洗妾心愁  Bất tẩy thiếp tâm sầu 青青有芳草  Thanh thanh hữu phương thảo 不忘妾心憂  Bất vong thiếp tâm ưu 語復語兮執君手  Ngữ phục ngữ hề chấp quân thủ 步一步兮牽君襦  Bộ nhất bộ hề khiên quân nhu 妾心隨君似明月  Thiếp tâm tuỳ quân tự minh nguyệt 君心萬里千山箭  Quân tâm vạn lư Thiên Sơn tiễn 擲離杯兮舞龍泉  Trịch ly bôi hề vũ Long Tuyền 橫征槊兮指虎穴  Hoành chinh sáo hề chỉ hổ huyệt 云隨介子獵樓蘭  Vân tuỳ Giới Tử liệp Lâu Lan 笑向蠻溪談馬援  Tiếu hướng Man Khê đàm Mă Viện 君穿壯服紅如霞  Quân xuyên trang phục hồng như hà 君騎驍馬白如雪  Quân kỵ kiêu mă bạch như tuyết 驍馬兮鸞鈴  Kiêu mă hề loan linh 征鼓兮人行  Chinh cổ hề nhân hành 須臾中兮對面  Tu du trung hề đối diện 頃刻裡兮分程  Khoảnh khắc lư hề phân tŕnh 分程兮河梁  Phân tŕnh hề hà lương 徘徊兮路旁  Bồi hồi hề lộ bàng 路旁一望兮旆央央  Lộ bàng nhất vọng hề bái ương ương 前車兮北細柳  Tiền xa hề Bắc Tế Liễu, 後騎兮西長楊  Hậu kỵ hề Tây Trường Dương 騎車相擁君臨塞  Kỵ xa tương ủng quân lâm tái 楊柳那知妾斷腸  Dương liễu na tri thiếp đoạn trường 去去落梅聲漸遠  Khứ khứ lạc mai thanh tiệm viễn 行行征旆色何忙  Hành hành chinh bái sắc hà mang 望雲去兮郎別妾  Vọng vân khứ hề lang biệt thiếp 望山歸兮妾思郎  Vọng sơn quy hề thiếp tư lang. 郎去程兮濛雨外  Lang khứ tŕnh hề mông vũ ngoại 妾歸處兮昨夜房  Thiếp quy xứ hề tạc dạ pḥng 歸去兩回顧  Quy khứ lưỡng hồi cố 雲青兮山蒼  Vân thanh hề sơn thương 郎顧妾兮咸陽  Lang cố thiếp hề Hàm Dương 妾顧郎兮瀟湘  Thiếp cố lang hề Tiêu Tương 瀟湘煙阻咸陽樹  Tiêu Tương yên trở Hàm Dương thụ 咸陽樹隔瀟湘江  Hàm Dương thụ cách Tiêu Tương giang 相顧不相見  Tương cố bất tương kiến 青青陌上桑  Thanh thanh mạch thượng tang 陌上桑陌上桑  Mạch thượng tang mạch thượng tang 妾意君心誰短長  Thiếp ư quân tâm thuỳ đoản trường   悲懼          Sầu Tủi 自從別後風沙隴  Tự tùng biệt hậu phong sa lũng 明月知君何處宿  Minh nguyệt tri quân hà xứ túc 古來征戰場  Cổ lai chinh chiến trường 萬里無人屋  Vạn lư vô nhân ốc 風熬熬兮打得人顏憔  Phong ngao ngao hề đả đắc nhân nhan tiều 水深深兮怯得馬蹄縮  Thuỷ thâm thâm hề khiếp đắc mă đề súc 戍夫枕鼓臥龍沙  Thú phu chẩm cổ ngọa Long sa 戰士抱鞍眠虎陸  Chiến sĩ băo yên miên hổ lục 今朝漢下白登城  Kim triêu Hán há Bạch Đăng thành 明日胡窺青海曲  Minh nhật Hồ khuy Thanh Hải khúc 青海曲青山高復低  Thanh Hải khúc thanh sơn cao phục đê 青山前青溪斷復續  Thanh sơn tiền thanh khê đoạn phục tục 青山上雪蒙頭  Thanh sơn thượng tuyết mông đầu 青溪下水沒腹  Thanh khê hạ thuỷ một phúc 可憐多少鐵衣人  Khả liên đa thiểu thiết y nhân 思歸當此愁顏蹙  Tư quy đương thử sầu nhan xúc 錦帳君王知也無  Cẩm trướng quân vương tri dă vô 艱難誰為畫征夫  Gian nan thuỳ vị họa chinh phu 料想良人經歷處  Liệu tưởng lương nhân kinh lịch xứ 蕭關角瀚海隅  Tiêu Quan giác hăn hải ngung. 霜村雨店  Sương thôn vũ điếm 虎落蛇區  Hổ lạc xà khu  風餐露宿  Phong xan lộ túc 雪脛冰鬚  Tuyết hĩnh băng tu 登高望雲色  Đăng cao vọng vân sắc 安復不生愁  An phục bất sinh sầu 自從別後東南徼  Tự tùng biệt hậu Đông Nam kiếu 東南知君戰何道  Đông Nam tri quân chiến hà đạo 古來征戰人  Cổ lai chinh chiến nhân 性命輕如草  Tính mệnh khinh như thảo 鋒刃下  Phong nhận hạ  溫溫挾纊主恩深  Ôn ôn hiệp khoáng chủ ân thâm 時刻中  Thời khắc trung 歷歷橫戈壯士夭  Lịch lịch hoành qua tráng sĩ yểu 祈山舊塚月茫茫  Kỳ sơn cựu trủng nguyệt mang mang 淝水新墳風裊裊  Ph́ thuỷ tân phần phong niểu niểu 風裊裊空吹死士魂  Phong niểu niểu không xuy tử sĩ hồn 月茫茫曾照征夫貌  Nguyệt mang mang tằng chiếu chinh phu mạo 征夫貌兮誰丹青  Chinh phu mạo hề thuỳ đan thanh 死士魂兮誰哀弔  Tử sĩ hồn hề thuỳ ai điếu 可憐爭鬪舊江山  Khả liên tranh đấu cựu giang sơn 行人過此情多少  Hành nhân quá thử t́nh đa thiểu 古來征戰幾人還  Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hoàn 班超歸時鬢已斑  Ban Siêu quy thời mấn dĩ ban 料想良人馳騁外  Liệu tưởng lương nhân tŕ sính ngoại 三尺劍一戎鞍  Tam xích kiếm nhất nhung yên 秋風沙草 Thu phong sa thảo 明月關山  Minh nguyệt quan sơn 馬頭鳴鏑  Mă đầu minh đích 城上緣竿  Thành thượng duyên can 功名百忙裏  Công danh bách mang lư 勞苦未應閒  Lao khổ vị ưng nhàn   懷想          Hoài Tưởng 勞與閒誰與言  Lao dữ nhàn thuỳ dữ ngôn 君在天涯妾倚門  Quân tại thiên nhai, thiếp ỷ môn 倚門固妾今生分  Ỷ môn cố thiếp kim sinh phận 天涯豈君平生魂  Thiên nhai khởi quân b́nh sinh hồn 自信相隨魚水伴  Tự tín tương tuỳ ngư thuỷ bạn 那堪相隔水雲村  Na kham tương cách thuỷ vân thôn 妾身不想為征婦  Thiếp thân bất tưởng vi chinh phụ 君身豈學為王孫  Quân thân khởi học vi vương tôn 何事江南與江北  Hà sự giang Nam dữ giang Bắc 令人愁曉更愁昏  Linh nhân sầu hiểu cánh sầu hôn 一個是風流少年客  Nhất cá thị phong lưu thiếu niên khách 一個是深閨少年婚  Nhất cá thị thâm khuê thiếu niên hôn 可堪兩年少  Khả kham lưỡng niên thiếu 千里各寒暄  Thiên lư các hàn huyên 憶昔與君相別時  Ức tích dữ quân tương biệt thời 柳條猶未囀黃鸝  Liễu điều do vị chuyển hoàng ly 問君何日歸  Vấn quân hà nhật quy 君約杜鵑啼  Quân ước đỗ quyên đề 杜鵑已逐黃鸝老  Đỗ quyên dĩ trục hoàng ly lăo 青柳樓前語鷾鴯  Thanh Liễu lâu tiền ngữ ư nhi 憶昔與君相別中  Ức tích dữ quân tương biệt trung 雪梅猶未識東風  Tuyết mai do vị thức Đông phong, 問君何日歸  Vấn quân hà nhật quy 君指桃花紅  Quân chỉ đào hoa hồng 桃花已伴東風去  Đào hoa dĩ bạn Đông phong khứ 老梅江上又芙蓉  Lăo mai giang thượng hựu phù dung 與我約何所  Dữ ngă ước hà sở 乃約隴西岑  Năi ước Lũng Tây sầm 日中兮不來  Nhật trung hề bất lai 墜葉兜我簪  Trụy diệp đâu ngă trâm 竚立空涕泣  Trữ lập không thế khấp 荒邨喧午禽  Hoang thôn huyên ngọ cầm 與我約何所  Dữ ngă ước hà sở 乃約漢陽橋  Năi ước Hán Dương kiều 日晚兮不來  Nhật văn hề bất lai 谷風吹我袍  Cốc phong xuy ngă bào 竚立空涕泣  Trữ lập không thế khấp 寒江起暮潮  Hàn giang khởi mộ trào  昔年寄信勸君回  Tích niên kư tín khuyến quân hồi 今年寄信勸君來  Kim niên kư tín khuyến quân lai 信來人未來  Tín lai nhân vị lai 楊花零落委蒼苔  Dương hoa linh lạc uỷ thương đài 蒼苔蒼苔又蒼苔  Thương đài thương đài hựu thương đài 一步閒庭百感催  Nhất bộ nhàn đ́nh bách cảm thôi 昔年回書訂妾期  Tích niên hồi thư đính thiếp kỳ 今年回書訂妾歸  Kim niên hồi thư đính thiếp quy 書歸人未歸  Thư quy nhân vị quy 紗窗寂寞轉斜暉  Sa song tịch mịch chuyển tà huy 斜暉斜暉又斜暉  Tà huy tà huy hựu tà huy 十約佳期九度違  Thập ước giai kỳ cửu độ vi   孤另          Cô Lánh 試將去日從頭數  Thí tương khứ nhật tùng đầu sổ 不覺荷錢已三鑄  Bất giác hà tiền dĩ tam chú 最苦是連年紫塞人  Tối khổ thị liên niên tử tái nhân 最苦是千里黃花戍  Tối khổ thị thiên lư hoàng hoa thú 黃花戍誰無堂上親  Hoàng hoa thú thuỳ vô đường thượng thân 紫塞人誰無閨中婦  Tử tái nhân thuỳ vô khuê trung phụ 有親安可暫相離  Hữu thân an khả tạm tương ly 有婦安能久相負  Hữu phụ an năng cửu tương phụ 君有老親鬢如霜  Quân hữu lăo thân mấn như sương 君有兒郎年且孺  Quân hữu nhi lang niên thả nhụ 老親兮倚門  Lăo thân hề ỷ môn 兒郎兮待哺  Nhi lang hề đăi bộ 供親餐兮妾為男  Cung thân xan hề thiếp vi nam 課子書兮妾為父  Khóa tử thư hề thiếp vi phụ 供親課子此一身  Cung thân khóa tử thử nhất thân 傷妾思君今幾度  Thương thiếp tư quân kim kỷ độ 思君昨日兮已過  Tư quân tạc nhật hề dĩ quá 思君今年兮又暮  Tư quân kim niên hề hựu mộ 君淹留  Quân yêm lưu 二年三年更四年  Nhị niên tam niên cánh tứ niên 妾情懷  Thiếp t́nh hoài 百縷千縷還萬縷  Bách lũ thiên lũ hoàn vạn lũ 安得在君邊  An đắc tại quân biên 訴妾衷腸苦  Tố thiếp trung trường khổ 妾有漢宮釵  Thiếp hữu Hán cung thoa 曾是嫁時將送來  Tằng thị giá thời tương tống lai 憑誰寄君子  Bằng thuỳ kư quân tử 表妾相思懷  Biểu thiếp tương tư hoài 妾有秦樓鏡  Thiếp hữu Tần lâu kính 曾與郎初相對影  Tằng dữ lang sơ tương đối ảnh 憑誰寄君子  Bằng thùy kư quân tử 照妾今孤另  Chiếu thiếp kim cô lánh 妾有鉤指銀  Thiếp hữu câu chỉ ngân 手中時相親  Thủ trung thời tương thân 憑誰寄君子  Bằng thuỳ kư quân tử 微物寓慇懃  Vi vật ngụ ân cần 妾有搔頭玉  Thiếp hữu tao đầu ngọc 嬰兒年所弄  Anh nhi niên sở lộng 憑誰寄君子  Bằng thuỳ kư quân tử 他鄉幸珍重  Tha hương hạnh trân trọng   望想          Vọng Tưởng 昔年音信有來時  Tích niên âm tín hữu lai thời 今年音稀信亦稀  Kim niên âm hy tín diệc hy 見雁枉然思塞帛  Kiến nhạn uổng nhiên tư tái bạch 聞霜漫自製綿衣  Văn sương mạn tự chế miên y 西風欲寄無鴻便  Tây phong dục kư vô hồng tiện 天外憐伊雪雨垂  Thiên ngoại liên y tuyết vũ thuỳ 雪寒伊兮虎帳  Tuyết hàn y hề hổ trướng 雨冷伊兮狼幃  Vũ lănh y hề lang vi 寒冷般般苦  Hàn lănh ban ban khổ 天外可憐伊  Thiên ngoại khả liên y 錦字題詩封更展  Cẩm tự đề thi phong cánh triển 金錢問卜信還疑  Kim tiền vấn bốc tín hoàn nghi 幾度黃昏  Kỷ độ hoàng hôn 時重軒人獨立  Thời trùng hiên nhân độc lập 幾回明月  Kỷ hồi minh nguyệt 夜單枕鬢斜攲  Dạ đơn chẩm mấn tà khi 不關酖與  Bất quan trầm dữ 酣惛惛人似醉  Hàm hôn hôn nhân tự tuư 不關愚與  Bất quan ngu dữ 惰懵懵意如癡  Nọa mộng mộng ư như si 簪斜委鬌髼無奈  Trâm tà uỷ đoả bồng vô nại 裙褪柔腰瘦不支  Quần thối nhu yêu sấu bất chi 晝沈沈午院行如墜  Trú trầm trầm ngọ viện hành như truỵ 夕悄悄湘簾捲又垂  Tịch tiêu tiêu tương liêm quyển hựu thuỳ 簾外窺日  Liêm ngoại khuy nhật 出枝頭無鵲報  Xuất chi đầu vô thước báo 簾中坐夜  Liêm trung tọa dạ 來心事只燈知  Lai tâm sự chỉ đăng tri 燈知若無知  Đăng tri nhược vô tri 妾悲只自悲  Thiếp bi chỉ tự bi   愁悶          Sầu Muộn 悲又悲兮更無言  Bi hựu bi hề cánh vô ngôn 燈花人影總堪憐  Đăng hoa nhân ảnh tổng kham liên 咿喔雞聲通五夜  Y ốc kê thanh thông ngũ dạ 披拂槐陰度八磚  Phi phất ḥe âm độ bát chuyên 愁似海  Sầu tự hải 刻如年  Khắc như niên 強燃香花  Cưỡng nhiên hương hoa 魂消檀炷下  Hồn tiêu đàn chú hạ 強臨鏡玉  Cưỡng lâm kính ngọc 筋墜菱花前  Cân trụy lăng hoa tiền 強援琴指下  Cưỡng viện cầm chỉ hạ 驚停鸞鳳柱  Kinh đ́nh loan phượng trụ 強調瑟曲中  Cưỡng điều sắt khúc trung 悲遏鴛鴦絃  Bi yết uyên ương huyền 此意春風若肯傳  Thử ư xuân phong nhược khẳng truyền 千金借力寄燕然  Thiên kim tá lực kư Yên Nhiên 燕然未能傳  Yên Nhiên vị năng truyền 憶君迢迢兮路如天  Ức quân thiều thiều hề lộ như thiên 天遠未易通  Thiên viễn vị dị thông 憶君悠悠兮思何窮  Ức quân du du hề tứ hà cùng 懷人處傷心胸  Hoài nhân xứ thương tâm hung 樹葉青霜裡  Thụ diệp thanh sương lư 蛩聲細雨中  Cùng thanh tế vũ trung 霜斧殘兮楊柳  Sương phủ tàn hề dương liễu 雨鋸損兮梧桐  Vũ cứ tổn hề ngô đồng 鳥返高舂  Điểu phản cao thung 露下低叢  Lộ há đê tùng 寒垣候虫  Hàn viên hậu trùng 遠寺曉鐘  Viễn tự hiểu chung 蟋蟀數聲雨  Tất suất sổ thanh vũ 芭蕉一院風  Ba tiêu nhất viện phong 風裂紙窗穿帳隙  Phong liệt chỉ song xuyên trướng khích 月移花影上簾櫳  Nguyệt di hoa ảnh thướng liêm lung 花前月照月自白  Hoa tiền nguyệt chiếu nguyệt tự bạch 月下花開花自紅  Nguyệt hạ hoa khai hoa tự hồng 月花花月兮影重重  Nguyệt hoa hoa nguyệt hề ảnh trùng trùng 花前月下兮心忡忡  Hoa tiền nguyệt hạ hề tâm xung xung.   失望          Thất Vọng 千般懶萬事慵  Thiên ban lăn vạn sự dung 慵女工錦  Dung nữ công cẩm 軸恥拋鴛對偶  Trục sỉ phao uyên đối ngẫu 慵婦巧金  Dung phụ xảo kim 針羞刺蝶雌雄  Châm tu thích điệp thư hùng 慵粧對曉空施粉  Dung trang đối hiểu không thi phấn 慵語終朝悶倚窗  Dung ngữ chung triêu muộn ỷ song 倚窗倚窗復倚窗  Ỷ song ỷ song phục ỷ song 郎君去兮誰為容  Lang quân khứ hề thuỳ vi dung 誰為容兮空盤桓  Thuỳ vi dung hề không bàn hoàn 郎君去兮隔重關  Lang quân khứ hề cách trùng quan 何啻天帝  Hà thí Thiên đế 孫冷落泣銀渚  Tôn lănh lạc khấp Ngân Chử 何啻姮娥  Hà thí Hằng Nga 婦凄凉坐廣寒  Phụ thê lương tọa Quảng Hàn 藉愁兮為枕  Tạ sầu hề vi chẩm 煮悶兮為餐  Chử muộn hề vi xan 欲將酒制  Dục tương tửu chế 愁愁重酒無力  Sầu sầu trọng tửu vô lực 欲將花解  Dục tương hoa giải 悶悶壓花無顏  Muộn muộn áp hoa vô nhan 愁悶總為愁悶誤  Sầu muộn tổng vi sầu muộn ngộ 悶愁化作九泉灘  Muộn sầu hóa tác cửu tuyền than 試瓊笙兮不成響  Thí quỳnh sanh hề bất thành hưởng 抱銀箏兮不忍彈  Băo ngân tranh hề bất nhẫn đàn 思遠塞兮行路難  Tư viễn tái hề hành lộ nan 念征夫兮囊索單  Niệm chinh phu hề nang tác đơn 鵑聲啼落關情淚  Quyên thanh đề lạc quan t́nh lệ 樵鼓敲殘帶憊肝  Tiều cổ xao tàn đái bại can 不勝憔悴形骸軟  Bất thăng tiều tụy h́nh hài nhuyễn 始覺睽離滋味酸  Thủy giác khuê ly tư vị toan   望尋          Vọng Tầm 滋味酸兮酸更辛  Tư vị toan hề toan cánh tân 酸辛端的為良人  Toan tân đoan đích vị lương nhân 為良人兮雙妾淚  Vị lương nhân hề song thiếp lệ 為良人兮隻妾身  Vị lương nhân hề chích thiếp thân 妾身不到君征帳  Thiếp thân bất đáo quân chinh trướng 妾淚不到君征巾  Thiếp lệ bất đáo quân chinh cân 惟有夢魂無不到  Duy hữu mộng hồn vô bất đáo 尋君夜夜到江津  Tầm quân dạ dạ đáo giang tân 尋君兮陽台路  Tầm quân hề Dương Đài lộ 會君兮湘水濱  Hội quân hề Tương thuỷ tân 記得幾番歡會處  Kư đắc kỷ phiên hoan hội xứ 無非一枕夢中春  Vô phi nhất chẩm mộng trung xuân. 此身反恨不如夢  Thử thân phản hận bất như mộng 隴水函關與子親  Lũng Thuỷ, Hàm Quan dữ tử thân 夢去每憎驚更斷  Mộng khứ mỗi tăng kinh cánh đoạn 夢回又慮幻非真  Mộng hồi hựu lự huyễn phi chân 惟有寸心真不斷  Duy hữu thốn tâm chân bất đoạn 未嘗頃刻少離君  Vị thường khoảnh khắc thiểu ly quân 心不離君未見君  Tâm bất ly quân vị kiến quân, 凭高幾度望征輪  Bằng cao kỷ độ vọng chinh luân 望君何所見  Vọng quân hà sở kiến 江洲滿白蘋  Giang châu măn bạch tần 燕草披青縷  Yên thảo phi thanh lũ 秦桑染綠雲  Tần tang nhiễm lục vân 南來井邑半兵塵  Nam lai tỉnh ấp bán binh trần 落日平沙鷺一群  Lạc nhật b́nh sa lộ nhất quần 望君何所見  Vọng quân hà sở kiến 官路短長亭  Quan lộ đoản trường đ́nh 雲間吳樹暗  Vân gian Ngô thọ ám 天際蜀山青  Thiên tế Thục sơn thanh 北來禾黍半荒城  Bắc lai hoà thử bán hoang thành 微雨江樓笛一聲  Vi vũ giang lâu địch nhất thanh 望君何所見  Vọng quân hà sở kiến 崆山葉做堆  Không sơn diệp tố đôi 自飛青野雉  Tự phi thanh dă trĩ 自舞隔江梅  Tự vũ cách giang mai 東去煙嵐慘不開  Đông khứ yên lam thảm bất khai 西風飄薄鳥聲哀  Tây phong phiêu bạc điểu thanh ai 望君何所見  Vọng quân hà sở kiến 河水曲如鉤  Hà thủy khúc như câu 長空數點雁  Trường không sổ điểm nhạn, 遠浦一歸舟  Viễn phố nhất quy châu 西去松楸接斷蕪  Tây khứ tùng thu tiếp đoạn vu 行人微沒隔蒼洲  Hành nhân vi một cách thương châu 望盡天頭又地頭  Vọng tận thiên đầu hựu địa đầu 幾日登樓更下樓  Kỷ nhật đăng lâu cánh há lâu 凍雲阻盡相思眼  Đống vân trở tận tương tư nhăn 何處玉關征戰陬  Hà xứ Ngọc quan chinh chiến tưu.   懷疑          Hoài Nghi 恨無長房縮地術  Hận vô trường pḥng súc địa thuật 恨無仙子擲巾符  Hận vô tiên tử trịch cân phù 有心誠化石  Hữu tâm thành hóa thạch 無淚可登樓  Vô lệ khả đăng lâu 回首長堤楊柳色  Hồi thủ trường đề dương liễu sắc 悔教夫婿覓封侯  Hối giao phu tế mịch phong hầu. 不識離家千里外  Bất thức ly gia thiên lư ngoại 君心有似妾心不  Quân tâm hữu tự thiếp tâm phầu 君心倘與妾心似  Quân tâm thảng dữ thiếp tâm tự 妾亦於君何怨尤  Thiếp diệc ư quân hà oán vưu 妾心如花常向陽  Thiếp tâm như hoa thường hướng dương 只怕君心如流光  Chỉ phạ quân tâm như lưu quang 流光一去不復照  Lưu quang nhất khứ bất phục chiếu 花為流光黃又黃  Hoa vị lưu quang hoàng hựu hoàng 花黃更向誰邊笑  Hoa hoàng cánh hướng thuỳ biên tiếu 流光不肯一迴照  Lưu quang bất khẳng nhất hồi chiếu 黃花卻為流光老  Hoàng hoa khước vi lưu quang lăo 黃花老兮落滿墻  Hoàng hoa lăo hề lạc măn tường.   憂老          Ưu Lăo 花落如今經幾霜  Hoa lạc như kim kinh kỷ sương 庭蘭兮已摘  Đ́nh lan hề dĩ trích 江藻兮又芳  Giang tảo hề hựu phương 攝衣步前堂  Nhiếp y bộ tiền đường 仰目觀天章  Ngưỡng mục quan thiên chương 纖雲時彷彿  Tiêm vân thời phảng phất 北斗忽低昂  Bắc đẩu hốt đê ngang 河水翻明滅  Hà thuỷ phiên minh diệt 參躔乍現藏  Sâm triền sạ hiện tàng 月照兮我床  Nguyệt chiếu hề ngă sàng 風吹兮我牆  Phong xuy hề ngă tường 玉顏隨年削  Ngọc nhan tuỳ niên tước 丈夫猶他方  Trượng phu do tha phương 昔為形與影  Tích vi h́nh dữ ảnh 今為參與商  Kim vi Sâm dữ Thương 君邊雲擁青絲騎  Quân biên vân ủng thanh ty kỵ 妾處苔生嚮屧廊  Thiếp xứ đài sinh Hưởng điệp lang 廊內春風日將歇  Lang nội xuân phong nhật tương yết 可憐誤盡良時節  Khả liên ngộ tận lương thời tiết 良時節姚  Lương thời tiết Diêu 黃魏紫嫁東風  Hoàng Nguỵ tử giá Đông phong 良時節織  Lương thời tiết Chức 女牛郎會明月  Nữ Ngưu lang hội minh nguyệt 昨日未笄西家娘  Tạc nhật vị kê Tây gia nương 今年已歸東鄰倩  Kim niên dĩ quy Đông lân thiến 可怜兔守一空房  Khả linh thố thủ nhất không pḥng 年年誤盡良時節  Niên niên ngộ tận lương thời tiết 良時節兮忽如梭  Lương thời tiết hề hốt như thoa 人世青春容易過  Nhân thế thanh xuân dung dị qua 況復是春  Huống phục thị xuân 悶未消秋恨續  Muộn vị tiêu thu hận tục 況復是合  Huống phục thị hợp 歡更少別愁多  Hoan cánh thiểu biệt sầu đa 別愁秋恨兩相磨  Biệt sầu thu hận lưỡng tương ma 蒲柳青青能幾何  Bồ liễu thanh thanh năng kỷ hà 空漢惜淚咨嗟  Không thán tích lệ tư ta 只怕白到  Chỉ phạ bạch đáo 文君頭空嘆惜  Văn Quân đầu không thán tích 只恐花到  Chỉ khủng hoa đáo 潘郎鬢浪咨嗟  Phan lang mấn lăng tư ta 嘆惜何以為  Thán tích hà dĩ vi 顏色猶紅如嫩花  Nhan sắc do hồng như nộn hoa 咨嗟何以為  Tư ta hà dĩ vi 光陰一擲無回戈  Quang âm nhất trịch vô hồi qua 咨命薄惜年花  Tư mệnh bạc tích niên hoa 紛紛少婦幾成皤  Phân phân thiếu phụ kỷ thành bà 香閣重懷陪笑臉  Hương các trùng hoài bồi tiếu kiểm 花樓尚記解香羅  Hoa lâu thượng kư giải hương la 恨天不與人方便  Hận thiên bất dữ nhân phương tiện 底事到今成坎坷  Để sự đáo kim thành khảm kha 坎坷坎坷知奈何  Khảm kha khảm kha tri nại hà 為妾嗟兮為君嗟  Vị thiếp ta hề vị quân ta   願約          Nguyện Ước 君不見野外雙鴛鴦  Quân bất kiến dă ngoại song uyên ương 甘心不忍兩分張  Cam tâm bất nhẫn lưỡng phân trương 又不見樑間雙燕燕  Hựu bất kiến lương giang song yến yến 白首何曾忘眷戀  Bạch thủ hà tằng vong quyến luyến 鶼鶼也無情  Kiêm kiêm dă vô t́nh 比翼相隨過一生  Tỷ dực tương tuỳ quá nhất sinh 蛩蛩也無知  Cùng cùng dă vô tri 並驅到老不相違  Tịnh khu đáo lăo bất tương vi 路柳曾傳連理處  Lộ liễu tằng truyền liên lư xứ 池蓮亦有並頭時  Tŕ liên diệc hữu tịnh đầu thời 負蟨兮駏驉  Phụ quyết hề cự hư 抱蘿兮菟絲  Băo la hề thố ty 何人生之相違  Hà nhân sinh chi tương vi 嗟物類之如斯  Ta vật loại chi như tư 安得在天為比翼鳥  An đắc tại thiên vi tỷ dực điểu 在地為連理枝  Tại địa vi liên lư chi 寧甘死相見  Ninh cam tử tương kiến 不忍生相離  Bất nhẫn sinh tương ly 雖然死相見  Tuy nhiên tử tương kiến 曷若生相隨  Hạt nhược sinh tương tuỳ 安得君無老日  An đắc quân vô đáo lăo nhật 妾常少年  Thiếp thường thiếu niên 願為影兮隨君邊  Nguyện vi ảnh hề tuỳ quân biên 君有行兮影不遠  Quân hữu hành hề ảnh bất viễn 君依光兮妾如願  Quân y quang hề thiếp như nguyện 願君許國心如丹  Nguyện quân hứa quốc tâm như đan 願君庇民身如鐵  Nguyện quân tỳ dân thân như thiết 饑來吞下月氏頭  Cơ lai thôn hạ Nhục Chi đầu 渴來飲下單于血  Khát lai ẫm hạ Thiền Vu huyết.   懇求          Khẩn Cầu 何幸期門鋒刃中  Hà hạnh Kỳ môn phong nhẫn trung 老天著意護英雄  Lăo thiên trước ư hộ anh hùng 護英雄百戰功  Hộ anh hùng bách chiến công 長驅駟馬靜關東  Trường khu tứ mă tịnh quan Đông 關東關北休傳箭  Quan Đông Quan Bắc hưu truyền tiễn, 山尾山頭早掛弓  Sơn vĩ sơn đầu tảo quải cung 捷色旌旗辭塞月  Tiệp sắc tinh kỳ từ tái nguyệt 凱歌將士背邊風  Khải ca tướng sĩ bối biên phong 勒詩兮燕然石  Lặc thi hề Yên Nhiên thạch 獻馘兮未央宮  Hiến quắc hề Vị Ương cung 未央宮兮向天朝  Vị Ương cung hề hướng thiên triều 挽銀河兮洗刀弓  Văn Ngân hà hề tẩy đao cung 詞人刪下平淮頌  Từ nhân san hạ B́nh Hoài Tụng 樂府歌傳入漢謠  Nhạc phủ ca truyền nhập Hán dao 凌煙閣兮秦叔寶  Lăng Yên các hề Tần Thúc Bửu 麒麟台兮霍嫖姚  Kỳ Lân đài hề Hoắc Phiêu Diêu 天長地久茅苴券  Thiên trường địa cửu mao thư khoán 子蔭妻封爵祿標  Tử ấm thê phong tước lộc tiêu 有愁兮此日  Hữu sầu hề thử nhật 得意兮來時  Đắc ư hề lai thời 妾非蘇家癡心婦  Thiếp phi Tô gia si tâm phụ 君亦洛陽好男兒  Quân diệc Lạc dương hảo nam nhi 歸來倘佩黃金印  Quy lai thảng bội hoàng kim ấn 肯學當年不下機  Khẳng học đương niên bất há ky 願為君兮解征衣  Nguyện vi quân hề giải chinh y 願為君兮捧霞巵  Nguyện vi quân hề bổng hà chi 為君梳櫛雲鬟髻  Vi quân sơ trất vân hoàn kế 為君粧點玉臙脂  Vi quân trang điểm ngọc yên chi 取君看兮舊淚帕  Thủ quân khan hề cựu lệ phạ 訴君聽兮舊情詞  Tố quân thính hề cựu t́nh từ 舊情詞兮換新聯  Cựu t́nh từ hề hoán tân liên 語新話舊兮酒杯前  Ngữ tân thoại cựu hề tửu bôi tiền 淺斟兮慢慢  Thiển châm hề mạn mạn 底唱兮連連  Đê xướng hề liên liên 斟不斟兮蒲城釀  Châm bất châm hề Bồ thành nhưỡng 唱不唱兮紫騮篇  Xướng bất xướng hề Tử lưu thiên 願斟九醞兮唱雙聯  Nguyện châm cửu uấn hề xướng song liên 與君整頓兮舊姻緣  Dữ quân chỉnh đốn hề cựu nhân duyên 交頸成雙到老天  Giao kỉnh thành song đáo lăo thiên 償了功名離別債  Thường liễu công danh ly biệt trái 相憐相守太平年  Tương liên tương thủ thái b́nh niên 太平年願君止戈置  Thái b́nh niên nguyện quân chỉ qua trí 若然此別妾何淚  Nhược nhiên thử biệt thiếp hà lệ 將會之期將寄言  Tương hội chi kỳ tương kư ngôn 嗟乎丈夫當如是  Ta hồ trượng phu đương như thị... 鄧陳琨 - Đặng Trần Côn

Thời Loạn (Đoàn Thị Điểm) Thuở trời đất nổi cơn gió bụi, Khách má hồng nhiều nỗi truân chuyên Xanh kia thăm thẳm từng trên V́ ai gây dựng cho nên nỗi này? Trống Tràng Thành lung lay bóng nguyệt, Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây. Chín lần gươm báu trao tay, Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh. Nước thanh b́nh ba trăm năm cũ, Áo nhung trao quan vũ từ đây. Sứ trời sớm giục đường mây, Phép công là trọng niềm tây sá nào. Đường rong ruổi lưng đeo cung tiễn, Buổi tiễn đưa ḷng bận thê noa Bóng cờ tiếng trống xa xa, Sầu lên ngọn ải oán ra cửa pḥng. Chàng tuổi trẻ vốn ḍng hào kiệt, Xếp bút nghiên theo việc đao cung. Thành liền mong tiến bệ rồng, Thước gươm đă quyết chẳng dong giặc trời Chí làm trai dặm ngh́n da ngựa Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao. Giă nhà đeo bức chiến bào, Thét roi cầu Vị ào ào gió thu.   Xuất Chinh Ng̣i đầu cầu nước trong như lọc, Đường bên cầu cỏ mọc c̣n non. Đưa chàng ḷng dặc dặc buồn, Bộ khôn bằng ngựa thuỷ khôn bằng thuyền. Nước trong chảy ḷng phiền chẳng rửa Cỏ xanh thơm dạ nhớ khó quên Nhủ rồi tay lại trao liền Bước đi một bước lại vin áo chàng. Ḷng thiếp tựa bóng trăng theo dơi, Dạ chàng xa ngoài cơi Thiên San. Múa gươm rượu tiễn chưa tàn, Chỉ ngang ngọn giáo vào ngàn hang beo. Săn Lâu Lan rằng theo Giới Tử Tới Man Khê bàn sự Phục Ba Áo chàng đỏ tựa ráng pha, Ngựa chàng sắc trắng như là tuyết in. Tiếng nhạc ngựa lần chen tiếng trống, Giáp mặt rồi phút bỗng chia tay. Hà lương chia rẽ đường này Bên đường trông lá cờ bay ngùi ngùi. Quân trước đă gần ngoài doanh Liễu, Ngựa sau c̣n khuất nẻo Tràng Dương. Quân đưa chàng ruổi lên đường, Liễu dương biết thiếp đoạn trường này chăng? Tiếng địch thổi nghe chừng đồng vọng. Hàng cờ bay trông bóng phất phơ. Dấu chàng theo lớp mây đưa, Thiếp nh́n rặng núi ngẩn ngơ nỗi nhà. Chàng th́ đi cơi xưa mưa gió, Thiếp lại về buồng cũ chiếu chăn. Đoái trông theo đă cách ngăn, Tuôn màu mây biếc trải ngần núi xanh. Chốn Hàm Dương chàng c̣n ngoảnh lại, Bến Tiêu Tương thiếp hăy trông sang. Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy. Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu. Ngàn dâu xanh ngắt một màu, Ḷng chàng ư thiếp ai sầu hơn ai?   Sầu Tủi Chàng từ đi vào nơi gió cát, Đêm trăng này nghỉ mắt phương nao? Xưa nay chiến địa dường bao, Nội không muôn dặm xiết sao dăi dầu. Hơi gió lạnh người rầu mặt dạn, Ḍng nước sâu ngựa nản chân bon. Ôm yên gối trống đă chồn. Nằm vùng cát trắng ngủ cồn rêu xanh. Nay Hán xuống Bạch Thành đóng lại, Mai Hồ vào Thanh Hải ḍm qua. H́nh khe thế núi gần xa, Đứt thôi lại nối thấp đà lại cao. Sương đầu núi buổi chiều như gội, Nước ḷng khe nẻo lội c̣n sâu. Năo người áo giáp bấy lâu, Ḷng quê qua đó mặt sầu chẳng khuây. Trên trướng gấm thấu hay chăng nhẽ, Mặt chinh phu ai vẽ cho nên ? Tưởng chàng rong ruổi mấy niên, Chẳng nơi hăn hải th́ miền Tiêu Quan. Đă trắc trở đ̣i ngàn xà hổ, Lại lạnh lùng những chỗ sương phong. Lên cao trông thức mây lồng, Ḷng nào là chẳng động ḷng bi thương ? Chàng từ sang đông nam khơi nẻo, Biết nay chàng tiến thảo nơi đâu. Những người chinh chiến bấy lâu, Nhẹ xem tính mệnh như màu cỏ cây. Nức hơi mạnh ân dày từ trước, Trải chốn nghèo tuổi được bao nhiêu. Non Ḱ quạnh quẽ trăng treo, Bến Ph́ gió thổi đ́u hiu mấy g̣. Hồn tử sĩ gió ù ù thổi, Mặt chinh phu trăng dơi dơi soi. Chinh phu tử sĩ mấy người, Nào ai mạc mặt nào ai gọi hồn ? Dấu binh lửa nước non như cũ, Kẻ hành nhân qua đó chạnh thương. Phận trai già ruổi chiến trường, Chàng Siêu tóc đă điểm sương mới về. Tưởng chàng trải nhiều bề nắng nỏ, Ba thước gươm một cỗ nhung yên. Xông pha gió băi trăng ngàn, Tên reo đầu ngựa giáo dan mặt thành. Áng công danh trăm đường rộn ră, Những nhọc nhằn nào đă nghỉ ngơi.   Nhớ Mong Nỗi ḷng biết ngỏ cùng ai. Thiếp trong cánh cửa chàng ngoài chân mây. Trong cửa này đă đành phận thiếp, Ngoài mây kia há kiếp chàng vay? Những mong cá nước vui vầy, Nào ngờ đôi ngả nước mây cách vời. Thiếp chẳng tưởng ra người chinh phụ, Chàng há từng học lũ vương tôn. Cớ sao cách trở nước non, Khiến người thôi sớm thôi hôm những sầu? Trang phong lưu đang chừng niên thiếu, Sánh nhau cùng dan díu chữ duyên. Nỡ nào đôi lứa thiếu niên, Quan san để cách hàn huyên cho đành! Thuở lâm hành oanh chưa bén liễu, Hỏi ngày về ước nẻo quyên ca. Nay quyên đă giục oanh già, Ư nhi lại gáy trước nhà líu lo. Thuở đăng đồ mai chưa dạn gió, Hỏi ngày về chỉ độ đào bông. Nay đào đă quyến gió đông, Phù dung lại đă bên sông bơ xờ. Hẹn cùng ta Lũng Tây nham ấy, Sớm đă trông nào thấy hơi tăm. Ngập ngừng lá rụng cành trâm, Chiều hôm nghe dậy tiếng cầm lao xao Hẹn nơi nao Hán Dương cầu nọ Chiều lại t́m nào có tiêu hao. Ngập ngừng gió thổi áo bào, Băi hôm tuôn dẫy nước trào mênh mông. Tin thường lại người không thấy lại, Hoa dương tàn đă trải rêu xanh. Rêu xanh mấy lớp chung quanh, Sân đi một bước trăm t́nh ngẩn ngơ. Thư thường lại người chưa thấy lại, Bức rèm thưa lần dăi bóng dương. Bóng dương mấy buổi xuyên ngang, Lời sao mười hẹn chín thường đơn sai?   Xa Cách Thử tính lại diễn khơi ngày ấy, Tiền sen này đă nảy là ba. Xót người lần lữa ải xa, Xót người nương chốn hoàng hoa dặm dài. T́nh gia thất nào ai chẳng có. Ḱa lăo thân khuê phụ nhớ thương. Mẹ già phơ phất mái sương. Con thơ măng sữa vả đương phù tŕ Ḷng lăo thân buồn khi tựa cửa, Miệng hài nhi chờ bữa mớm cơm. Ngọt bùi thiếp đă hiếu nam, Dạy con đèn sách thiếp làm phụ thân. Nay một thân nuôi già dạy trẻ. Nỗi quan hoài mang mể biết bao. Nhớ chàng trải mấy sương sao, Xuân từng đổi mới đông nào c̣n dư. Kể năm đă ba tư cách diễn, Mối sầu thêm ngh́n vạn ngổn ngang. Ước ǵ gần gũi tấc gang. Giăi niềm cay đắng để chàng tỏ hay. Thoa cung Hán thuở ngày xuất giá, Gương lầu Tần dấu cũ soi chung. Cậy ai mà gửi tới cùng, Để chàng thấu hết tấm ḷng tương tư? Nhẫn đeo tay mọi khi ngắm nghía Ngọc cài đầu thuở bé vui chơi. Cậy ai mà gửi tới nơi, Để chàng trân trọng dấu người tương thân?   Mong Tưởng Trải mấy xuân tin đi tin lại, Tới xuân này tin hăy vắng không. Thấy nhạn luống tưởng thư phong, Nghe hơi sương sắm áo bông sẵn sàng. Gió tây nổi khôn đường hồng tiện, Xót cơi ngoài tuyết quyến mưa sa. Màn mưa trướng tuyết xông pha, Nghĩ thêm lạnh lẽo kẻ ra cơi ngoài. Đề chữ gấm phong thôi lại mở, Gieo bói tiền tin dở c̣n ngờ, Trời hôm tựa bóng ngẩn ngơ, Trăng khuya nương gối bơ phờ tóc mai. Há như ai hồn say bóng lẫn, Bỗng thơ thơ thẩn thẩn như không. Trâm cài xiêm thắt thẹn thùng, Lệch làn tóc rối lỏng ṿng lưng eo. Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đ̣i phen. Ngoài rèm, thước chẳng mách tin, Trong rèm dường đă có đèn biết chăng. Đèn có biết dường bằng chẳng biết, Ḷng thiếp riêng bi thiết mà thôi.   Sầu Muộn Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương. Gà eo óc gáy sương năm trống, Hoè phất phơ rủ bóng bốn bên. Khắc giờ đằng đẵng như niên, Mối sầu dằng dặc tựa miền bể xa. Hương gượng đốt hồn đà mê mải, Gương gượng soi lệ lại chứa chan. Sắt cầm gượng gảy ngón đàn, Dây uyên kinh đứt phím loan ngại chùng. Ḷng này gửi gió đông có tiện, Ngh́n vàng xin gửi đến non Yên. Non yên dầu chẳng tới miền, Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời. Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu, Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong. Cảnh buồn người thiết tha ḷng. Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun. Sương như búa bổ ṃn gốc liễu, Tuyết dường cưa xẻ héo cành ngô. Giọt sương phủ bụi chim gù, Sâu tường kêu vẳng chuông chùa nện khơi. Vài tiếng dế nguyệt soi trước ốc, Một hàng tiêu gió thốc ngoài hiên. Lá màn lay ngọn gió xuyên, Bóng hoa theo bóng nguyệt lên trước rèm. Hoa giăi nguyệt nguyệt in một tấm, Nguyệt lồng hoa hoa thắm từng bông. Nguyệt hoa hoa nguyệt trùng trùng, Trước hoa dưới nguyệt trong ḷng xiết đâu!   Thất Vọng Đâu xiết kể muôn sầu ngh́n năo, Từ nữ công phụ xảo đều nguôi. Biếng cầm kim biếng đưa thoi, Oanh đôi thẹn dệt bướm đôi ngại thùa. Mặt biếng tô miệng càng biếng nói, Sớm lại chiều ḍi dơi nương song. Nương song luống ngẩn ngơ ḷng, Vắng chàng điểm phấn trang hồng với ai? Biếng trang điểm ḷng người sầu tủi, Xót nỗi chàng ngoài cơi Giang Lăng. Khác ǵ ả Chức chị Hằng, Bến Ngân sùi sụt cung trăng chốc ṃng. Sầu ôm nặng hăy chồng làm gối, Muộn chứa đầy hăy thổi làm cơm Mượn hoa mượn rượu giải buồn Sầu làm rượu nhạt muộn dồn hoa ôi. Gơ sênh ngọc mấy hồi không tiếng, Ôm đàn tranh mẩy phím rời tay. Xót người hành dịch bấy nay, Dặm xa thêm mỏi tráp đầy lại vơi. Ca quyên ghẹo làm rơi nước mắt, Trống tiều khua như rứt buồng gan. Vơ vàng đổi khác dung nhan, Khuê li mới biết tân toan dường này.   Trông Ngóng Nếm chua cay tấm ḷng mới tỏ, Chua cay này há có v́ ai? V́ chàng lệ thiếp nhỏ đôi, V́ chàng thân thiếp lẻ loi một bề! Thân thiếp chẳng gần kề dưới trướng, Lệ thiếp nào chút vướng bên khăn ? Bui c̣n hồn mộng được gần, Đêm đêm thường tới Giang Tân t́m người. T́m chàng thuở Dương Đài lối cũ, Gặp chàng nơi Tương Phố bến xưa. Sum vầy mấy lúc t́nh cờ, Chẳng qua trên gối một giờ mộng xuân. Giận thiếp thân lại không bằng mộng, Được gần chàng bến Lũng thành Quan. Khi mơ những tiếc khi tàn, T́nh trong giấc mộng muôn vàn cũng không. Bui có một tấm ḷng chẳng dứt, Vốn theo chàng giờ khắc nào nguôi. Ḷng theo nhưng chửa thấy người. Lên cao mấy lúc trông vời bánh xe. Trông bến nam băi chia mặt nước, Cỏ biếc um dâu mướt màu xanh. Nhà thôn mấy xóm chông chênh, Một đàn c̣ đậu trước ghềnh chiều hôm. Trông đường bắc đôi cḥm quán khách, Rườm rà cây xanh ngắt núi non. Lúa thành thoi thóp bên cồn, Nghe thôi ngọc địch véo von bên lầu. Non đông thấy lá hầu chất đống, Trĩ sập sè mai cũng bẻ bai. Khói mù nghi ngút ngàn khơi, Con chim bạt gió lạc loài kêu thương. Lũng Tây thấy nước dường uốn khúc, Nhạn liệng không sóng giục thuyền câu. Ngàn thông chen chúc khóm lau, Cách ghềnh thấp thoáng người đâu đi về. Trông bốn bề chân trời mặt đất, Lên xuống lầu thấm thoát đ̣i phen. Lớp mây ngại mắt khôn nh́n, Biết đâu chinh chiến là miền Ngọc quan?   Hoài Nghi Gậy rút đất dễ khôn học chước, Khăn gieo cầu nào được thấy tiên. Ḷng này hoá đá cũng nên, E không lệ ngọc mà lên trông lầu. Lúc ngoảnh lại ngắm màu dương liễu, Thà khuyên chàng đừng chịu tước phong Chẳng hay muôn dặm ruổi rong, Ḷng chàng có cũng như ḷng thiếp chăng? Ḷng chàng ví cũng bằng như thế, Ḷng thiếp nào dám nghĩ gần xa ? Hướng dương ḷng thiếp như hoa, Ḷng chàng lẩn thẩn e tà bóng dương. Bóng dương để hoa vàng chẳng đoái. Hoa để vàng bởi tại bóng dương. Hoa vàng hoa rụng quanh tường,   Lo Già Trải xem hoa rụng đêm sương mấy lần! Chồi lan nọ trước sân đă hái, Ngọn tần kia bên băi đưa hương. Sửa xiêm dạo bước tiền đường, Ngửa trông xem vẻ thiên chương thẫn thờ. Bóng Ngân hán khi mờ khi tỏ, Độ Khuê triền buổi có buổi không. Thức mây đ̣i lúc nhạt nồng, Chuôi sao Bắc đẩu thôi đông lại đoài. Mặt trăng tỏ thường soi bên gối, Bừng mắt trông sương gội cành khô, Lạnh lùng thay bấy nhiêu thu Gió may hiu hắt trên đầu tường vôi. Một năm một nhạt mùi son phấn. Trượng phu c̣n thơ thẩn miền khơi. Xưa sao h́nh ảnh chẳng rời. Bây giờ nỡ để cách vời Sâm Thương? Chàng ruổi ngựa dặm trường mây phủ, Thiếp dạo hài lầu cũ rêu in. Gió xuân ngày một vắng tin, Khá thương nhỡ hết mấy phen lương th́ Sẩy nhớ khi cành Diêu đoá Nguỵ, Trước gió xuân vàng tía sánh nhau. Nọ th́ ả Chức nàng Ngâu, Tới trăng thu lại bắc cầu qua sông Thương một kẻ pḥng không luốn giữ, Thời tiết lành lầm lỡ đ̣i nau. Thoi đưa ngày tháng ruổi mau, Người đời thấm thoát qua màu xuân xanh: Xuân thu để giận quanh ở dạ, Hợp li đành buồn quá khi vui. Oán sầu nhiều nỗi tơi bời, Vóc bồ liễu dễ ép nài chiều xuân. Kia Văn Quân mĩ miều thuở trước; E đến khi đầu bạc mà thương. Mặt hoa nọ gă Phan lang Sợ khi mái tóc điểm sương cũng ngừng. Nghĩ nhan sắc đương chừng hoa nở Tiếc quang âm lần lữa gieo qua. Nghĩ mệnh bạc tiếc niên hoa, Gái tơ mấy chốc sẩy ra nạ ḍng. Gác xuân nọ mơ ṃng vẻ mặt, Lầu hoa kia phảng phất mùi hương. Trách trời sao để nhỡ nhàng, Thiếp rầu thiếp lại rầu chàng chẳng quên.   Ước Mong Chàng chẳng thấy chim uyên ở nội, Cũng dập d́u chẳng vội phân trương. Chẳng xem chim yến trên rường, Bạc đầu không nỡ đôi đường rẽ nhau. Kia loài sâu đôi đầu cùng sánh, Nọ loài chim chắp cánh cùng bay. Liễu sen là thức cỏ cây, Đôi hoa cũng sánh đôi dây cũng liền. Ấy loài vật t́nh duyên c̣n thế, Sao kiếp người nỡ để đấy đây? Thiếp xin về kiếp sau này, Như chim liền cánh như cây liền cành. Đành muôn kiếp chữ t́nh đă vậy, Theo kiếp này hơn thấy kiếp sau. Thiếp xin chàng chớ bạc đầu, Thiếp th́ giữ măi lấy màu trẻ trung. Xin làm theo bóng cùng chàng vậy, Chàng đi đâu cũng thấy thiếp bên. Chàng nương vừng nguyệt phỉ nguyền, Mọi bề trung hiếu thiếp xin vẹn tṛn. Ḷng hứa quốc tựa son ngăn ngắt, Sức tí dân dường sắt tri tri Máu Thiền Vu quắc Nhục Chi, Ấy th́ buổi uống ấy th́ bữa ăn.   Khẩn Cầu Mũi đ̣ng vác đ̣i lần hăm hở, Đă ḷng trời ǵn giữ người trung. Hộ chàng trăm trận nên công, Buông tên ải bắc treo cung non đoài. Bóng cờ xí giă ngoài quan ải, Tiếng khải ca trở lại thần kinh. Non Yên tạc đá đề danh, Triều thiên vào trước cung đ́nh dâng công. Nước duềnh Hán vác đ̣ng rửa sạch, Khúc nhạc từ réo rắt ngợi khen. Tài so Tần, Hoắc vẹn tuyền, Tên ghi gác Khói tượng truyền đài Lân Nền huân tướng đai cân rạng vẻ, Chữ đồng hưu bia để ngh́n đông. Ơn trên tử ấm thê phong, Hiển vinh thiếp cũng đượm chung hương trời. Thiếp chẳng dại như người Tô phụ, Chàng hẳn không như lũ Lạc Dương. Khi về đeo quả ẩn vàng, Trên khung cửi dám rẫy ruồng làm cao. Xin v́ chàng xếp bào cởi giáp, Xin v́ chàng rũ lớp phong sương. V́ chàng tay chuốc chén vàng, V́ chàng điểm phấn đeo hương năo nùng. Giở khăn lệ chàng trông từng tấm, Đọc thơ sầu chàng thẩm từng câu. Câu vui đổi với câu sầu, Rượu khà cùng kể trước sau mọi lời. Sẽ rót vơi lần lần từng chén, Sẽ ca dần ren rén từng thiên. Liên ngâm đối ẩm đ̣i phen, Cùng chàng lại kết mối duyên đến già. Cho bơ lúc sầu xa cách nhớ, Giữ ǵn nhau vui thuở thanh b́nh. Ngâm nga mong gửi chữ t́nh, Dường này âu hẳn tài lành trượng phu...               - Ẩn tiểu sử tác giả: Đặng Trần Côn tiên sinh, tác giả của Chinh phụ ngâm, ở vào khoảng tiền bán thế kỷ XVIII, dưới triều vua Dụ Tôn nhà Lê. Tiên sinh người xă Nhân Mục (làng Mọc), huyện Thanh Tŕ thuộc tỉnh Hà Đông. Vốn có tư chất thông minh lại là người hiếu học, thuở thiếu thời cần học, tiên sinh phải làm hầm đọc sách, bởi lệnh chúa Trịnh cấm đốt lửa ban đêm, v́ thuở ấy trong nội thành Thăng Long thường xảy ra hoả hoạn. Tiên sinh đậu cử nhân, làm Huấn đạo, đến năm 1740, đời Lê Hiển Tông, tiên sinh được thăng bổ Tri huyện Thanh Oai (Hà Đông) và sau thăng dần đến chức Ngự sử đài. Tính t́nh tiên sinh khoáng dật, hồn nhiên. Tiên sinh yên sống cuộc đời tao nhă, lấy sự uống rượu ngâm thơ, hay quẩy túi gió trăng, thênh thang du ngoạn cảnh thiên nhiên làm thú vị hơn cả. Văn chương tiên sinh th́ thật là cao siêu lỗi lạc, nhất là Chinh phụ ngâm, chẳng những các thi hào trong nước mà cả nước ngoài cũng đều phải kính phục văn tài. Thi phái đời Hậu Lê đă được tiên sinh d́u dắt trên đường trấn hưng, và kho tàng văn học sử nước nhà đă được tiên sinh bồi đắp bằng những áng văn quư giá. Ngoài Chinh phụ ngâm, tiên sinh c̣n soạn: Tiêu Tương bát cảnh, Trương Hàn tư thuần tư, Trương Lương bố y, Khấu môn thanh, tiểu thuyết Bích Câu kỳ ngộ, và các áng văn thơ khác, tất thảy đều là những tác phẩm giá trị được các bậc thi hào truyền tụng.